Òta usen ugwem kè Antiọkus Epifanes
(II Makab 1:11-17; 9:1-29; 10:9-11)
6
Mgbọ ogwu ubọọn̄ Antiọkus Epifanes okijijen̄e ikana ido agan̄ inyọn̄ echi îkikpulu, ineninọ ibe ke ama ge òwa ekigwen Elimayas me agan̄ Pesia ya, ke ama ya îbọọn̄ ubọọn̄, mè ikitaan̄ etip mije alata araran̄ mè alata okuket îkaan̄be. 2 Înọ si ibe ke uwu mfaka ama ya îkaan̄ inu ubọọn̄ me emen, ebi kè agbọ, mè ukwek-ejit, mè nroon̄ akọn̄ echi Alikisenda gwun̄ kè Filip, ogwu ubọọn̄ Mesidonia, ogwu òdadasi ikpulu ebi Giris, osun̄be me ere ya. 3 Inenisi, ibosi ibọkọ ama ya, mè ifum. Ire, ìkakọt, mije, ebi ama ya mîriọọn̄ nkeek kan̄, 4 mè ijibi akọn̄ ikeke ikwek. Igwugwu ikom me ikpele ufieejit, mè inan̄a ikifo Babilọn.
5 Mgbọ îkupbe me Pesia ya, ene ge onunu lek kan̄, mè inilook ọmọ ibe ke mîtim ikpan̄ urum akọn̄ cha ọmọ oriabe isi akọn̄ me ido Juda, 6 ke Lisias me lek kan̄ îdasi isa urum akọn̄ ònyenye isi ere ya, ire, ke ebi Ju mîlilaba ọmọ igwu ikom, ke ebi Ju cha mîra inye lek, bak me lek nroon̄ akọn̄ mè inorie mè owuwa inu efumbe me ubọk urum akọn̄ cha ema etimbe ikpan̄; 7 ke mîgbugbọ òchichaka inu ya eyi ogwugwu onamabe me inyọn̄ ntook me Jeruselem, mè inama mgban òbebene ikana Uwu Mbuban ya kubọk adasi mgbọ, mè inama si mgban ikwek Bet Suru, ama kè ogwugwu.
8 Mgbọ ogwu ubọọn̄ obọkọbe etip yi, ukot obabaak ọmọ me ijọn̄, ikekiran unye unye, mè irọn̄ orukan̄ ibia me inyọn̄ mkpilaak mije ufieejit, bak me lek, inu ìkaje ubọk îdọmọbe. 9 Îbia ikeya iwa usen, uga ufieejit ya okpọkpọ ikikeme ọmọ. Ineniriọọn̄ ibe ke ọmọ mônikwu. 10 Inenigween̄ ebi ogbo Unene ogwu Ubọọn̄ ititiin̄, mè ibe, “Ilaak ìkayaka ìnin̄ emi chieen̄ kubọk ge, ekikeek îtun̄ emi ejit ikpukpuku. 11 Ǹkidodo lek n̄a ubọk nsabe irọn̄ inin̄ me mbet lek ufieejit saasaak òkup ikeyi, mè ubọk ikpele mun̄ ile keyi onimeen̄ emi. Mije, nkaan̄ ata ejit, ebi ene ekekima emi si mgbọ nkikpulu. 12 Ire, mgbọ keyi, nkeek nlilọ inu nrọbe me Jeruselem. Mfum nroon̄ ikwaan̄ echi alata okuket mè alata araran̄ me ere ya, mè inyi ida ibe ekpaan̄ otutuuk ebi Juda esan̄a kpai me kpukpunube ibot. 13 Mgbọ keyi, nriọọn̄ ibe ke ìre eyiyi osa ijo isi kechi geelek ijet emi, ke ìre ọmọ orọ mbakwu mkpa ufieejit me ijọn̄ ebi ofifi ido.”
14 Inenigwen Filip, ene ge me lek ebi ogbo Unene kan̄, mè isa ito ogwu mkpulu me ibot ido geelek ọmọ okikpulu. 15 Înyi Filip okpibot ubọọn̄, mè ofọnti ubọọn̄ kan̄ mè mkpọtubọk ubọọn̄ kan̄, mè ibe ijeen̄ Antiọkus gwun̄ kan̄ inu, inyi mônikeke ubọọn̄. 16 Ogwu ubọọn̄ Antiọkus Epifanes okwukwu me acha efit mè akọp ini mè onaan̄ge. 17 Mgbọ Lisias onọbe ibe ke ogwu ubọọn̄ îkwu, itoto Antiọkus gwun̄ ogwu ubọọn̄ me ogboon̄ ubọọn̄, inyi ikikpulu. Lisias okpukpo gwun̄ ya isibi akarake ijija, mè inyi gwun̄ ya erieen̄, Yupatọ.
Judas îtim akọn̄ me lek kè Antiọkus òso go
(II Makab 13:1-26; 11:22-26)
18 Ebi ochicha ìkup me uwu mgban akọn̄ me Jeruselem ekpọkpọ ikisa akọn̄ inwan ebi Ijeren me agba lek Uwu Mbuban, mè ikiweek itatap ebi Ijeren unan me lek, mè ikibieen̄ ebi ofifi ido cha inye. 19 Judas otutumu ifieek ibe ke ebekpakpan̄ ebi ife cha isan̄a. Inenititiin̄ otutuuk urum ene ibe esi ekpa mbin akọn̄ ekana ere ya. 20 Ema etititiin̄, mè ikpa mbin akọn̄ ikana uwu mgban akọn̄ ya me acha efit mè akọp go, mè inama oket ekisa igbugbọ mgban ikana, mè iyiyik si ofifi nroon̄ akọn̄ ikana. 21 Ire, usini ebi ìkup me emen uwu mgban akọn̄ ya ebubum itibi, mè ilim inan̄a, usini ebi Ijeren ebi òkpaka ibot egbagbaan̄ itọbọ melek kiban̄. 22 Ema elilibi isi lek ogwu ubọọn̄ Antiọkus òso go, mè ibe, “Ìre òbokup ire mgbọ owa ni sabum owu ònorọ inu ònenen, mè orọ useen̄ inu erọbe ebi kiji? 23 Eji mîbele ejit isi ikwaan̄ inyi nte kwun̄, mè irọ inu geelek îtọbe, mè isun̄ ikan geelek înyibe. 24 Bak me lek keyi, ebi kiji mîkpa mbin akọn̄ ikana uwu mgban akọn̄, mè irọ inu me lek kiji ikpak ikpak. Ògak ge, mîkpaan̄ owuwa kiji ebi ema etetbe ire ubọk, mè ifum ìrot kiji geelek. 25 Ìkare eji gaalek ke ema eyaka isi ida, ire, ema mîtim akọn̄ si me lek otutuuk ebi ìluluk me lek ijọn̄ òkukup igba ema. 26 Mgbọ keyi, ema mîkpa mbin ikana uwu mgban akọn̄ òkup me Jeruselem iweek ibọbọkọ, mè inama mgban ikana Uwu Mbuban, mè inama si ikana Bet Suru. 27 Îtata ògwagwat lek isi igban ema, ema mêrọ echi ògagak ikeya, owu môsasa igak ikwekwek ema, owu òkpokọt.”
28 Mgbọ ogwu ubọọn̄ onọbe ikọ ya, ejit kan̄ onanaan̄ enenen. Igwegwen otutuuk ebi ogbo Unene kan̄ mè ebi ibot urum akọn̄, mè ebi isi akọn̄ inyọn̄ inyinya ititiin̄. 29 Îbọkọ si ebi akọn̄ ebi ọkọ ìnan̄a me ofifi ido, mè ebi lek achọ òkup me emen awaji, igbaalek. 30 Otu ifuk ebi urum akọn̄ kan̄ onenire efit obop ebi akọn̄ ukot ukot, mè akọp obop ebi akọn̄ inyọn̄ inyinya iba, mè akọp eniin̄ ita mè iba echi òrọriọọn̄ ukot akọn̄. 31 Ema enenije itibi agan̄ Idumia, mè ikpa mbin akọn̄ ikana Bet Suru, mè igwuun̄ isi itim akọn̄ owuwa usen, mè iyiyik si ofifi chieen̄ nroon̄ akọn̄, ire, ebi Ju ejijibi inin̄, mè itap ukan̄ iwọp inu cha geelek, mè ikat ejit itim akọn̄ ya me lek kiban̄.
32 Judas ochachak lek ikpebe inan̄a me uwu mgban akọn̄ ya me Jeruselem, mè isi irieen̄ akọn̄ me ama Bet Jekaraya ikikpọ orieen̄ akọn̄ ogwu ubọọn̄ Antiọkus. 33 Me mbat mbat egwe, ogwu ubọọn̄ Antiọkus osasa urum akọn̄ kan̄ ije ugwat ugwat igele isiki me lek oniin̄ Bet Jekaraya. Ere keya ke ebi urum akọn̄ kan̄ ebem lek akọn̄, mè iwut otita. 34 Ema eneninyi ebi kè eniin̄ cha mun̄ gerep melek mun̄ mfit-alọm, inyi iribi ema akọn̄ me lek. 35 Ema enenidọmọ eniin̄ cha itap inyi ebi akọn̄ me ukpa me ukpa ike ema ekekebe iriaak. Obop ebi akọn̄ ebi ìtatap ofọnti akọn̄, mè ikwuun̄ okpibot akọn̄ echi ekwe me ibot, melek efit ebi akọn̄ inyọn̄ inyinya go, eje melek eniin̄ ge. 36 Ife chi ekije ikpọ me lek eniin̄ cha; ere geelek eniin̄ cha onin̄be, ema mîra igọọk inin̄, kpeda lek ibọkọ me lek. 37 Eniin̄ cha geelek îkaan̄ uwu-oket ònyenye me inyọn̄ kan̄ esabe ikput ọmọ lek. Esa uwot irọ uwu-oket cha, mè ichit inyọn̄, mè isa olik igbọ itobo ikam me lek eniin̄ ya. Eniin̄ geelek îkaan̄ ebi akọn̄ itaa me uwu-oket ya, ebi ìkikup me ere ya itim akọn̄. Eniin̄ geelek îkaan̄ ogwu India ge ogwu òkikọkọp eniin̄ keya. 38 Ebi akọn̄ inyọn̄ inyinya ìsisik ke egwook me agba agan̄ iba ebi akọn̄ ukot ukot, ema ekililaba ebi ochicha, sà ebibilọ cha ekibem ema. 39 Mgbọ ura orabe itoon̄ me lek agbọ echi ekwe mè echi alata araran̄ cha, agbọ cha okekimumen ikana me lek otutuuk ogoon̄ cha kubọk ukan̄ nlak.
40 Okpọkọ me lek urum akọn̄ ogwu ubọọn̄ egwook me inyọn̄ inyọn̄ ibot ogoon̄, sà usini ogwook me lek iteke ijọn̄. Ema otutuuk esisiki lek ikigbaan̄ ije, mè ikup me onineen̄ me onineen̄. 41 Ukpook otetet otutuuk ebi geelek ìnọnọ okput ikpele urum ebi akọn̄ cha, mè ida ukot kiban̄ ike ema ekije iraka, mè ida nroon̄ akọn̄ kiban̄ cha òkigbagbaan̄ ikwak, mije, urum akọn̄ ya îmin enenen, mè inye lek. 42 Judas melek urum kan̄ ejijibi inin̄ isi akọn̄ ya, mè ikpan̄ efit ene gweregwen me lek urum akọn̄ ogwu ubọọn̄ cha. 43 Elieja, ogwu ekigwen si Afaran, omumun̄ eniin̄ cha ge obenebe igak otutuuk, mè ikaan̄ nroon̄ akọn̄ ogwu ubọọn̄ me lek, mè ikikeek ibe ke ogwu ubọọn̄ môkup me inyọn̄ keya. 44 Elieja osasa ugwem kan̄ igwa ngwugwa, inyi ọmọ inyan̄a ebi kan̄ isibi, mè erieen̄ kan̄ itaan̄ etip ire mgbọ geelek. 45 Itetet ejit inye, mè ilibi inin̄ me etete ukpa ebi akọn̄ cha, mè ikisọp ene igwook me ulom mè ujit, mè ikiraka isi lek eniin̄ ya, ebi akọn̄ ekekiyiyala me agba agan̄ iba cha inan̄a me isi kan̄. 46 Iraraka inin̄ irak eniin̄ ya, mè isa oge akọn̄ kan̄ ichim ikpan̄. Anam ya orọrọn̄ ikeme ọmọ, ikwukwu. 47 Mgbọ ebi Ju emun̄be ubọk urum akọn̄ ogwu ubọọn̄ ya olobobe, mè imun̄ ibe ke ukot akọn̄ kiban̄ cha înye, ema elilim ikpebe.
Antiọkus òso go îbọkọ Bet Suru
48 Urum akọn̄ ogwu ubọọn̄ Antiọkus egbugbuku ije ibesi ichichini me lek ebi Ju me Jeruselem, ogwu ubọọn̄ òrerieen̄ mgban ikana Judia mè ogoon̄ Sayọn. 49 Inenirọ esuuk melek ebi ama Bet Suru, ebiba esisim itele ama; ebiba si kpekakaan̄ inorie òboben ema otutuuk mgbọ mêkpabe mbin ya ire, bak me lek acha ya ìre acha mbuban, mgbọ ijọn̄ okisiki efuuk. 50 Sa me ikeya, ogwu ubọọn̄ Antiọkus obọbọkọ Bet Suru, mè ito urum akọn̄ itele ibe ekebem ama ya. 51 Inenirieen̄ akọn̄ ikana Uwu Mbuban owuwa usen, mè inama uwu-oket ekisa ikpa mbin akọn̄, mè iyiyiki esese chieen̄ nroon̄ akọn̄ echi òkitọbọ ukan̄ mè mgbọlọ, mè echi òkisook oraan̄, mè echi òkibeen̄ ewuuk itọp.
52 Ebi Ju si erorom nroon̄ akọn̄ cha si eyi kiban̄ isa ifaan̄ echi kebilọ, mè ikọt isa ibieen̄ akọn̄ ya owuwa usen. 53 Ire, ema kpekaan̄ inorie isun̄, mije, acha ya ìre òso acha jaaba. Ebi ìlilibi ekot akọn̄ inan̄a me etete ebi ofifi ido ika inu Juda mîrie òta inorie esun̄be isan̄a. 54 Ene inen mè inen gaalek esik me Uwu Mbuban; otutuuk kebilọ mîyat ifon uwu kiban̄, mije akan̄ onyebe enenen.
Lisias mè Judas mîrọ esuuk
55 Me okike mgbọ ya, Lisias oneninọ ibe ke Filip, ogwu ogwu ubọọn̄ Antiọkus otumube inyi, sabum îkwube, ibe ijeen̄ gwun̄ kan̄, Antiọkus òso go, inu inyi ikana ubọọn̄, 56 înan̄a me Pesia mè Midia ika melek urum akọn̄ cha ìgọgọọk ogwu ubọọn̄ ije, mè ikitọt ibọbọkọ mkpulu me unye. 57 Mgbọ Lisias onọbe otitọt ya, igwagwat lek inyi ida ibe ebi akọn̄ ekpebe lek, mè initumu inyi ogwu ubọọn̄ Antiọkus òso go, mè ebi ibot akọn̄ cha, melek ebi urum akọn̄ ibe, “Ìkpọ, lek kiji ìkiwọwọ usen geelek, inorie kiji òsisik ìkayaka ìwa, ere yi eji ekpabe mbin akọn̄ ikana ìre ere ònyenye. Ògak ge, inu ofolek mkpulu ido kiji òkikeme ene. 58 Eya orọ, eji enegọọk ebi Ju chi etobo unene, mè erọ esuuk melek kiban̄ mè otutuuk ido kiban̄. 59 Eji etele inyi ema ekegọọk orọmijọn̄ kiban̄ kubọk ema ewuukbe lek ikirọ. Mije, îre orọmijọn̄ kiban̄ cha eji egwakbe orọ ema enaan̄ ejit, mè erọ otutuuk inu chi ema erọbe.”
60 Ogwu ubọọn̄ Antiọkus melek ebi ibot akọn̄ kan̄ enenibọkọ ikọ ya itap, mè iniria ikwaan̄ ijet ebi Ju ibe ke ema ekiweek esuuk, ebi Ju echechieek. 61 Ogwu ubọọn̄ melek ebi isi akọn̄ kan̄ enyanyan̄a ibot isa irọ otu ikan esuuk ya inye. Mije keyi, ebi Ju esisibi itele uwu mgban akọn̄ ya.
62 Ire, mgbọ ogwu ubọọn̄ ya onin̄be ere Uwu Mbuban me inyọn̄ ogoon̄ Sayọn, mè imun̄ ubọk mgban ya osabe inye ikup, ichachaka inyan̄a-ibot ya înyan̄abe, mè inyi ida ibe egbugbọ mgban òkana ere ya okokop egwook.
63 Inyinyi ida ya isan̄a, igwagwat lek igwu ikom inan̄a ifo Antiọk. Mgbọ îrebe, imumun̄ ibe ke Filip îraka ama ya ikaan̄. Ibebene akọn̄ me lek kè Filip, mè ibọkọ ama ya me unye.